Κατά μία άποψη το θέατρο αποτελεί φέτα ζωής. Κατά μια άλλη γνώμη είναι καθρέφτης όπου βλέπουμε το πρόσωπό μας, εάν το βλέπουμε, ατομικό, συλλογικό, και διαπιστώνουμε, εάν διαπιστώνουμε, ότι δεν είναι τόσο καθαρό, ούτε τόσο ωραίο, όσο νομίζαμε. Και εάν το διαπιστώνουμε σε κάποιο βαθμό, από εμάς εξαρτάται να αγωνιζόμαστε να το κάνουμε πιο καθαρό, πιο ωραίο.

Στο ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ παίζεται το έργο του Ρώσου συγγραφέα Άντον Τσέχωφ (1860-1904) «Ο Βυσσινόκηπος» σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη.
Καρπός της συνεργασίας της Φύσεως και της δημιουργικότητας του ανθρώπου, ο Βυσσινόκηπος είναι μία όμορφη και προσοδοφόρα φυτεία. Η ιδιοκτήτριά του, Λιουμπόφ Αντρέγιεβνα, είναι μια συμπαθής, αλλά σπάταλη και ανεύθυνη γυναίκα. Είχε παντρευτεί έναν δικηγόρο που «δεν έκανε τίποτε άλλο, παρά χρέη». Το ίδιο ανεύθυνος και ψυχικά χλιαρός και ο αδελφός της Γκάγεφ. Το σπίτι και το κτήμα με τον βυσσινόκηπο έχουν υποθηκευθεί για δάνειο από τράπεζα. Όταν η Λιουμπόφ επιστρέφει από το Παρίσι, ο Λοπάχιν της υπενθυμίζει ότι εάν δεν πληρωθούν οι τόκοι τον Αύγουστο, τα υποθηκευμένα ακίνητα θα πωληθούν σε δημοπρασία. Η Λιουμπόφ δεν ανησυχεί για την απειλή που ο Λοπάχιν επίμονα υπενθυμίζει.

Σε μια συζήτηση με συγγενικά πρόσωπα ο Γκάγεφ λέει: «Λοιπόν, ξέρετε, πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να βρούμε ένα μακροπρόθεσμο δάνειο για να πληρώσουμε στην τράπεζα τους τόκους της υποθήκης...». Ο καιρός κυλά μέσα στην απραξία. Η Λιουμπόφ και ο αδελφός της Γκάγεφ δεν υπερβαίνουν την μακαριότητά τους. Γίνεται δημοπρασία, το σπίτι και το κτήμα με τον βυσσινόκηπο περιέρχονται στον Λοπάχιν. Η κοινότητα που συνδέεται με τον βυσσινόκηπο διαλύεται.

Δεν αναγνωρίζουμε στον βυσσινόκηπο την Ελλάδα της μετά την δολοφονία του Καποδίστρια εποχής και ιδίως της Μεταπολιτεύσεως; Δεν αναγνωρίζουμε στα πρόσωπα της Λιουμπόφ και του Γκάγεφ τους ανεύθυνους πολιτικούς μας και την πλειονότητα του λαού μας; Δανειζόμαστε όχι για παραγωγικές επενδύσεις, αλλά για να ζούμε άνετα, με ευμάρεια. Συνάπτουμε δάνεια για να πληρώνουμε τοκοχρεωλύσια προηγούμενων δανείων. Έχουμε εκχωρήσει κυριαρχικά δικαιώματα στους δανειστές μας. Αυτών τις εντολές και οδηγίες εκτελούν οι κυβερνήτες μας. Ο όμορφος, προσοδοφόρος βυσσινόκηπος, που λέγεται Ελλάδα, στο σφυρί!

Σε μια συζήτηση με τον Γκάγεφ και τον Λοπάχιν, η Λιουμπόφ λέει: «Πόσο αμαρτωλοί είμαστε ...».
Μια ομολογία που δεν οδηγεί στη μετάνοια, στη διόρθωση. Μήπως επέρχεται μια εκτόνωση ψυχολογική μόνον με την απλή ομολογία; Μήπως με τη χρήση του πρώτου πληθυντικού, αντί του πρώτου ενικού, γίνεται διάχυση της συναισθήσεως της ενοχής; Είναι πολύ σημαντικό να νιώθουμε ότι είμαστε αμαρτωλοί, αλλά αυτό δεν αρκεί. Όπως δεν αρκεί, δεν ωφελεί να καταλαβαίνουμε, να νιώθουμε σωματικά αδύναμοι, άρρωστοι. Πρέπει να ξέρουμε σε τι οφείλεται η αδυναμία, η ασθένεια που νιώθουμε, και να κάνουμε ό,τι πρέπει για να θεραπευθούμε. Όπως στο σώμα, έτσι και στην ψυχή υπάρχουν συμπτώματα, εκδηλώσεις, που πρέπει να επισημάνουμε, και να τις εκθέσουμε στον ιατρό. Και όσον αφορά το σώμα, κάποια συμπτώματα, πόνος, πυρετός, μας αναγκάζουν να καταφύγουμε στον ιατρό. Σχετικά όμως με την υγεία/ασθένεια της ψυχής χρειαζόμαστε τον λόγο του θεού και τον έμπειρο, φωτισμένο Πνευματικό. Όπως σε θέματα διατροφής, παραδείγματος χάριν, μπορεί να βλάπτουμε την υγεία μας λόγω άγνοιας ή πλάνης, έτσι και σε θέματα πνευματικής ζωής, μπορεί να έχουμε άγνοια ή πλάνη για κάποιο θέμα. Έχουμε τη συνείδηση, αλλά είναι πάντα φωτισμένη; Η προϊούσα κάθαρση, καρπός της συνεργασίας του αγωνιζόμενου ανθρώπου και της Χάριτος, αναβαθμίζει την υγεία της. Έτσι, ενώ «ο έξω ημών άνθρωπος διαφθείρεται, ο έσωθεν ανακαινούται ημέρα τη ημέρα» ( Β' Κορ. δ' 16).

Ο φοιτητής Τροφίμωφ, συζητώντας με την Λιουμπόφ, λέει: «...Πρέπει μ' όλες μας τις δυνάμεις να συντρέξουμε αυτούς που αναζητάνε την αλήθεια».

Η Αλήθεια, ο Χριστός, μας έχει βεβαιώσει ότι Αυτός είναι η οδός και η αλήθεια και η ζωή (Ιωάν. ιδ' 6). Όποιος έχει γνωρίσει την Αλήθεια, ζει μέσα στην αλήθεια, πορεύεται στο φως της αλήθειας και όλο και περισσότερο πλησιάζει την Αλήθεια. Όσο για την αναζήτηση της αλήθειας σε άλλους χώρους, επιστήμη π.χ., συμφωνούμε με τη θέση του Τροφίμωφ.

Εκπροσωπώντας τους Ρώσους, που άκριτα εθαύμαζαν την Ευρώπη, ο Επιχόντωφ λέει: «Στην Ευρώπη, προ πολλού, τα πάντα έχουν τελειοποιηθεί...».

Μας υπενθυμίζει τον μετά το 1821 άκριτο θαυμασμό για την Εσπερία και κάθε τι Ευρωπαϊκό με παράλληλη υποτίμηση των αξιών της Ρωμιοσύνης. Και τις τελευταίες δεκαετίες εγίναμε, στην πλειονότητά μας, ευρωλιγούρηδες! Ιδανικό λαού και αρχόντων το ευρώ. Η σύγχρονη «Μεγάλη Ιδέα», η παραμονή στην ευρωζώνη! Θεέ μου, τόσο χαμηλά έχουμε πέσει;

Νίκος Τσιρώνης
Περιοδικό «Ενοριακή Ευλογία», Ιανουάριος 2013 – τεύχος 125